Thực phẩm chức năng hay đặc biệt là thực phẩm chức năng cho gan, thực phẩm chức năng cho khớp đang được rất nhiều người quan tâm nhưng tác dụng và tác hại của chúng ra sao thì không phải ai cũng rõ.
Đặc biệt hơn còn rất nhiều thắc mắc quanh vấn đề người nào cần sử dụng thực phẩm chức năng và sử dụng thực phẩm chức năng khi nào thì tốt nhất.
Thực phẩm chức năng là gì ?
Theo Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam, Thực phẩm chức năng là sản phẩm hỗ trợ các chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có hoặc không có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ và tác hại bệnh tật”.
Thực phẩm chức năng được chế biến dưới dạng viên nang, viên hoàn, viên nén, cao, cốm, bột, lỏng và các dạng chế biến khác có chứa một hoặc hỗn hợp của các chất bao gồm vitamin, khoáng chất, acid amin, chiết xuất từ thực vật và động vật, nhằm mục đích bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể hay làm giảm nguy cơ bệnh.
Và đặc biệt cần lưu ý, tuy có vẻ ngoài giống với thuốc nhưng thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Đây là khuyến cáo luôn được viết rất rõ ràng trong hướng dẫn sử dụng của thực phẩm chức năng.
Có bao nhiêu loại thực phẩm chức năng
Thực phẩm chức năng được chia ra làm rất nhiều loại và theo Hiệp Hội Thực Phẩm Chức Năng Việt Nam thì có 4 loại chính bao gồm: Thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt.
- Thực phẩm bổ sung: là sản phẩm bổ sung vi chất và các yếu tố có lợi cho sức khỏe (vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym…)
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe: là sản phẩm được chế biến dưới dạng viên nang, viên hoàn, viên nén, cao, cốm, bột, lỏng…có chứa một hoặc hỗn hợp của vitamin, khoáng chất, enzym,.. hoặc hoạt chất sinh học có nguồn gốc từ động vật, thực vật.
- Thực phẩm dinh dưỡng y học: là loại thực phẩm có thể ăn bằng đường miệng hoặc bằng ống xông, được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn của người bệnh và chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của nhân viên y tế.
- Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt: là những thực phẩm được chế biến hoặc được phối trộn theo công thức đặc biệt nhằm đáp ứng các yêu cầu về chế độ ăn đặc thù theo thể trạng hoặc theo tình trạng bệnh lý và các rối loạn cụ thể của người sử dụng.
Nên sử dụng thực phẩm chức năng như nào ?
Với những người ăn chay trường hay bệnh nhân gặp các vấn đề về sức khỏe khiến sự hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn không trọn vẹn hoặc khi cần tiêu thụ nhiều hơn mức dinh dưỡng thông thường, thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ cải thiện sức khỏe. Một vài ví dụ hiệu quả cho việc sử dụng thực phẩm chức năng:
Thực phẩm chức năng cho gan
Thực phẩm chức năng cho gan là những sản phẩm được sản xuất ra với mục đích để giúp hỗ trợ cải thiện các vấn đề về gan suy giảm chức năng thải độc, chuyển hóa và các bệnh về gan. Hầu hết các sản phẩm này đều tập trung vào việc tăng cường chức năng cho gan, thải độc gan, hạ men gan, cải thiện các triệu chứng bệnh về gan.
Đặc biệt là thực phẩm chức năng cho gan Condition Liver, đây sản phẩm ứng dụng công nghệ 3 trong 1, chiết xuất chính từ 03 thành phần thiên nhiên, chủ lực trong hầu hết các công thức giải độc, bảo vệ và tăng cường Gan, gồm Kế Sữa (Milk Thistle) 260 mg, Actiso 100 mg, Khúng Khéng (Hovenia Dulcis) 100 mg.
Thực phẩm chức năng cho khớp
Bệnh nhân loãng xương cần nhiều Calci và vitamin D hơn so với lượng cung cấp từ bữa ăn hàng ngày. Vì vậy thực phẩm chức năng cho khớp luôn là lựa chọn hoàn hảo để hỗ trợ tăng cường chức năng cho xương khớp.
Với thực phẩm chức năng cho khớp Condition Joint là là sản phẩm ứng dụng công nghệ 3 trong 1, kết hợp 3 thành phần tối ưu Bổ sung dưỡng chất cho Xương với Canxi từ Rong Biển, Kích thích sản xuất Hyaluronic Acid, cải thiện chức năng cho Khớp và mô sụn Khớp với N-Acetylglucosamine, Tăng khả năng hấp thụ Canxi nhờ Vitamin D.
Thực phẩm chức năng có tác dụng phụ không ?
Hiện nay các nghiên cứu khoa học về công dụng của một số thành phần trong thực phẩm chức năng vẫn chưa rõ ràng, đầy đủ. Ví dụ như tác dụng của Ginko biloba đối với bệnh sa sút trí tuệ, hay sự kết hợp giữa glucosamine và chrondoitine đối với bệnh viêm khớp.
Tác dụng phụ của thực phẩm chức năng
Rất nhiều thực phẩm chức năng chứa các hoạt chất có hoạt tính sinh học mạnh, có thể gây nguy hiểm cho người dùng hoặc làm tình trạng sức khỏe của họ xấu đi hoặc thậm chí đe dọa tính mạng, đặc biệt trong trường hợp sử dụng nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc, sử dụng chung với thuốc (kê đơn hay không kê đơn), thay thế thuốc bằng thực phẩm chức năng hoặc sử dụng quá liều khuyến cáo.
Sử dụng đúng liều lượng
Vậy nên mức độ cần thiết sử dụng Thực phẩm chức năng của mỗi người là khác nhau, việc sử dụng hay không và liều lượng, thời gian bao lâu là hợp lý đều cần có sự thăm khám, đánh giá và chỉ định từ bác sĩ hay sự tư vấn của dược sĩ.
Các đối tượng đặc biệt như phụ nữ có thai, cho con bú, trẻ em, người mắc nhiều bệnh nền, bệnh mãn tính đang điều trị với nhiều thuốc cùng lúc cần cực kỳ cẩn trọng, không nên sử dụng thực phẩm chức năng tùy ý hay theo kinh nghiệm truyền tai vì rất nhiều thực phẩm chức năng hiện nay vẫn chưa được chứng minh về tính an toàn cho các đối tượng trên.
